W dniu 8 września
2023 r. w siedzibie Lokalnej Grupy Działania Czarnoziem na Soli w Kruszwicy odbyła
się promocja książki pt. Wiatrak koźlak w Chrośnie z końca lat 60. XVIII w.
Jego dzieje i problematyka konserwatorska. Publikacja ta
została wydana przez Muzeum Etnograficzne w Toruniu i jest podsumowaniem
działań mających na celu zachowanie zabytku i jego odbudowę. Spotkane
to powiązane było z festynem „Święto Chleba w Chrośnie”, który odbył się 9
września pod zrewitalizowanym wiatrakiem w Chrośnie.
Gościem
honorowym spotkania był pan doktor Maciej Prarat z Katedry Konserwatorstwa
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, redaktor naukowy i współautor książki
o wiatraku.
Ponadto obecni
byli: Burmistrz
Kruszwicy Dariusz Witczak, Prezes Lokalnej Grupy Działania Czarnoziem na Soli Bartosz
Krajniak, Przewodniczący Rady Miejskiej w Kruszwicy Aleksander Budner wraz z
radnymi, dyrektorka kruszwickiej biblioteki Agnieszka Kułacz, sołtyska Chrosna Elżbieta
Sawicka oraz delegacja mieszkańców wsi Chrosno. Wśród publiczności nie zabrakło
kruszwiczan zainteresowanych historią zabytkowego wiatraka.
Spotkanie
otworzył Prezes Lokalnej Grupy Działania Czarnoziem na Soli opisując
rolę LGD w pozyskiwaniu funduszów na rewitalizację zabytku. Następnie wystąpił burmistrz
Kruszwicy, który przypominał historię starań gminy o zachowanie wiatraka.
Sołtys Elżbieta Sawicka opowiedziała, jak społeczność Chrosna walczyła o
zachowanie koźlaka, zbierała dokumenty, aby wpisać wiatrak do rejestru zabytków
oraz fundusze na tzw. zachowawcze prace budowlane.
Doktor
Maciej Prarat w swojej prelekcji przedstawił historię naukowej współpracy wielu
specjalistów – w badania wiatraka zaangażowani byli konserwatorzy,
dendrochronolog, architekt, historyk i etnograf. Dzięki ich wspólnej pracy oraz
zaangażowaniu wielu instytucji cenny drewniany zabytek został odnowiony i obecnie
wraz z przylegającą infrastrukturą (m.in. tradycyjny piec chlebowy) jest
atrakcją turystyczną.
Podsumowaniem
badań i rewitalizacji wiatraka jest wyjątkowa wśród opracowań naukowych książka
Wiatrak
koźlak w Chrośnie z końca lat 60. XVIII wieku. Jego dzieje i problematyka
konserwatorska będąca kompletną monografią opisywanego zabytku.
Należy
także wspomnieć, że wiatrak „Gustaw” otrzymał dwie nagrody: medal
Hereditas Saeculorum za projekt „Rewitalizacja zabytkowego wiatraka typu koźlak
w Chrośnie” oraz wyróżnienie w kategorii zabytków techniki w
konkursie „Zabytek zadbany” organizowanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków.
Galeria zdjęć
Osoby
zainteresowane przeczytaniem książki o wiatraku w Chrośnie mogą ją wypożyczyć w
kruszwickiej bibliotece.